5G is de 5e generatie mobiele telecommunicatie. Vergeleken met zijn voorganger 4G, verbruiken apparaten die verbonden zijn met een 5G-netwerk minder energie voor het zenden en ontvangen. Ook heeft 5G als voordeel dat er een snellere data-overdracht plaatsvindt. Naast het opvangen van de toenemende vraag naar mobiele data, zijn er ook een scala aan nieuwe toepassingen mogelijk. Je kunt bijvoorbeeld denken aan zelfrijdende auto’s, drones die pakketjes afleveren en ziekenhuisoperaties op afstand. Dit klinkt toch als muziek in je oren?
Veelvoorkomende gevaren van 5G
Toch wordt niet iedereen enthousiast van de opkomst van 5G-netwerken. Cyber security experts stellen dat steeds meer 5G-providers en telecombedrijven, financiële of privacygevoelige gegevens uitwisselen. Hierdoor zal het risicolandschap en de impact van cyberattacks toenemen. Naast technologische gevaren, zijn er ook critici die pleiten voor de volksgezondheid. Door een sterke toename van radiofrequente elektromagnetische velden zou er een verhoogd risico op kanker, genetische schade en neurologische aandoeningen zijn. Echter is hierover geen consensus in de wetenschap. Desondanks investeren overheden miljarden euro’s in de aanleg van 5G-netwerken. De Nederlandse overheid verklaart dat draadloze communicatie belangrijk voor is voor de economische en maatschappelijke ontwikkeling.
Geopolitieke gevaren van 5G
Met de opkomst van 5G-netwerken kunnen overheden en bedrijven, met het massaal verzamelen van gegevens, hun systemen gemakkelijker toespitsen op individueel niveau. Doordat slimme apparaten, zelfrijdende auto’s en smart cities door 5G sneller en eenvoudiger met elkaar communiceren, levert dat enorm veel data op. Met die data kunnen bedrijven en overheden hun systemen verbeteren en hiermee hun economische macht vergroten. Maar door economisch afhankelijkheid van landen brengt de uitwisseling van big data ook geopolitieke gevaren met zich mee. Denk bijvoorbeeld aan spionage door buitenlandse overheden en mensenrechtenschendingen door het monitoren van bepaalde bevolkingsgroepen.
De mogelijkheden met big data in combinatie met de opkomst van telecommunicatie- en technologiebedrijven uit China, zorgt voor een verschuiving in de wereldmacht. Waar voorheen Amerikaanse en Europese bedrijven nagenoeg een monopolie hadden, kampen zij tegenwoordig met felle concurrentie van Chinese bedrijven die geheel of gedeeltelijk door de staat worden gesteund. De Chinese technologie is van nature gericht op het bedienen van China’s communistische eenpartijstaat. Een regime waarin burgers op grond van hun (online) gedrag een score krijgt toebedeeld die gelinkt is aan een straf- en beloningssysteem.
De toenemende export van Chinese smart-city-oplossingen zijn vaak uitgerust met een tal van bewegingstechnologieën die oorspronkelijk zijn ontwikkeld voor het zojuist genoemde sociale kredietsysteem van de Chinese overheid. Momenteel zijn er bijvoorbeeld op de Filippijnen, in Pakistan, Mauritius, Myanmar, Ecuador, Zambia, Tadzjikistan en Oezbekistan slimme Chinese 5G-technologieën geïmplementeerd. Deze technologieën worden veelal gefinancierd door leningen van de China Exim Bank en omvatten duizenden bewakingscamera’s, technologieën voor gezichts- en nummerplaatherkenning, commando- en controlecentra en datalaboratoria. Critici luiden de noodklok. Zij waarschuwen voor spionage en de opkomst van tech-driven autoritarisme. Uit gelekte Chinese regeringsdocumenten blijkt dat Oeigoeren (Chinese minderheden), in zowel het binnen- als buitenland worden gevolgd door middel van gezichtsherkenningscamera’s en bij het gebruik van bepaalde populaire telefoonapps. Het doel is om Oeigoeren op te sporen en gevangen te zetten in een van de vele detentiekampen. De Europese Unie en de Verenigde Staten verzetten zich tegen deze vorm van mensenrechtenschending. Vreemd genoeg, zijn er verschillende Europese landen die Chinese 5G-technieken niet volledig uitsluiten.
De Nederlandse politiek en 5G
Ook in Nederland is de implementatie en veiling van frequenties voor het 5G-netwerk een politiek en diplomatiek gevoelig onderwerp. In 2019 besloot het kabinet om landen, staatsbedrijven en commerciële bedrijven, die verdacht worden van cyberspionage te weren. Zonder het beestje bij zijn naam te noemen, ging het in deze kwestie om Chinese koploper in 5G-technologie, Huawei.Telekomaanbieders die een gooi doen naar om 5G-Netwerken in Nederland te implementeren, zijn verplicht extra veiligheidsmaatregelen te nemen om bijvoorbeeld spionage tegen te gaan. Vanwege het risico voor de nationale veiligheid, wordt de Kamer hier vertrouwelijk over geïnformeerd door het zogeheten. “Taskforce Economische Veiligheid”. Wat in ieder geval vaststaat, is dat de uitrol van 5G-netwerken gepaard gaan met strijd over economisch macht, mensenrechten en binnenlandse veiligheid. De toekomst zal uitwijzen hoe deze geopolitieke gevaren zich zullen ontwikkelen.
